Zelfsturende teams, DE dieperliggende voorwaarde die het succes bepaalt


Een gezamenlijk doel realiseren met een groep mensen. Dat is een simpele definitie van teamwork. Bij zelfsturende teams geldt dat nog steeds. Het werken in teams is veel meer dan het verdelen van taken en elkaar op de hoogte houden. Teamleden worden steeds meer gedwongen eruit te halen wat erin zit. Zelfsturing wordt steeds belangrijker. Zowel op team- als op individueel niveau. Teamleiders en managers kunnen dit niet afdwingen. De teamleden zullen zelf de stap moeten zetten.  In dit artikel komen we tot een relatief onbekende factor als voorwaarde voor zelfsturing door teams: ego-ontwikkeling.

 

Zelfsturende Teams: Eruit halen wat erin zit: van een 6 naar een 10

Om eruit te halen wat erin zit moet het team in staat zijn verschillen te overbruggen. Een van de belangrijkste is dat het team ‘hard’ en ‘zacht’ tegelijk wordt. De harde waarden (resultaatgerichtheid, deadlines halen, afspraken nakomen, competent blijven, verantwoordelijkheid nemen) moeten worden gecombineerd met zachte waarden (kwetsbaarheid, eerlijkheid, transparantie, menselijkheid, zorgzaamheid). Het combineren van deze twee uitersten is een uitdaging voor iedereen. In de topsport zie je dit ook. Het gaat om resultaten, terwijl ‘het goede gevoel’ uitermate belangrijk is. Lees ook het artikel ‘Moed en Kwetsbaarheid’. Hierin wordt het bedrijfsbelang van zachte waarden uitgelegd.

 

Als zachte waarden te belangrijk zijn

De aanhangers van de ‘zachte’ waarden vergelijken een team te veel met een gezin of een relatie in de privésfeer. Het ‘thuisgevoel’ is belangrijk, evenals rust, veiligheid, leuke dingen doen, jezelf zijn, in je comfortzone blijven. Zij maken het elkaar vooral niet te moeilijk en conflicten worden te weinig opgezocht. Men is niet bezig elkaar beter, sterker te maken en uit te dagen. Vaak wordt er gepamperd onder het mom van collegialiteit. Mensen hangen aan elkaar en doen elkaar vooral geen pijn. Op geen enkele manier. Er zijn te weinig conflicten of confrontaties tussen de teamleden onderling die doelgericht worden opgelost. ‘De manier waarop’ is belangrijker dan de intentie. Er mag nauwelijks gesproken worden over ‘toegevoegde waarde’ van individuele teamleden.

 

Als harde waarden te belangrijk zijn

De aanhangers van de ‘harde’ waarden vergelijken een team te veel met een machine die goed moet worden afgesteld. Als alles goed is geregeld en je managet de veranderingen dan blijven we succesvol. Hierin zit het idee dat een team top-down maakbaar is door de teamleider. Dit idee leeft ook bij teamleden, die de verantwoordelijkheid daarmee (te) snel bij de teamleider leggen. In een hard team is vaak onvoldoende vertrouwen en te weinig openheid wat zich uit in roddel, verborgen agenda’s, angst, horrorverhalen, negativiteit en soms zelfs sabotage. Ieder voor zich is hier het devies. Er is geen ruimte voor onzekerheid, vermoeidheid, kwetsbaarheid en ‘ik weet het even niet’.

 

Het ego is de baas

Laat duidelijk zijn dat in beide werelden het ego hoogtij viert. Beide werelden zijn even ineffectief en stranden vroeg of laat op hun eigen manier.

 

Dat komt vooral omdat de omgeving ons steeds meer dwingt snel te veranderen. De markt verwacht steeds meer, de regelgeving wordt steeds veeleisender, subsidies vallen weg. Teams worden hierdoor steeds meer uitgedaagd snel en adequaat te reageren en tegelijkertijd het werk te doen. De tijd van de teamontwikkelingsfases is voorbij. Elk team zit tegelijkertijd in elke fase. Lees ook ‘Ben jij je ego de baas?’. Zelfsturing gaat dan verder dan taakautonomie.

 

Combineren van harde en zachte waarden vraagt om het ontwikkelen van je ego

Het klinkt simpeler dan het is. Zoals gezegd heeft het veel te maken met het ego van mensen. Ego’s zijn erop gericht zichzelf in stand te houden. Ego’s zijn gebaseerd op het zelfbeeld en op het verleden. Bij veel mensen is hun ego de baas en dus bepalend voor hun keuzes en hun gedrag. Zij identificeren zich volledig met hun ego. Dat is de misvatting die eronder ligt. Het probleem is dat je dan niet in staat bent ‘te doen wat nodig is’:

 

Als het nodig is jezelf uit te spreken

Als het nodig is kritiek aan te horen

Als het nodig is je collega aan te spreken

Als het nodig is iets te doen waar je bang voor bent

Als het nodig is empathisch te reageren op het verdriet van iemand anders

Als het nodig is iemand aan afspraken te houden

Als het nodig is je eigen twijfel te laten merken

Als het nodig is hulp te vragen

Als het nodig is je excuses aan te bieden

Als het nodig is iets niet te doen

Als het nodig is iets te leren

Als het nodig is te veranderen

Als het nodig is integer te zijn

Als het nodig is stelling te nemen

Als het nodig is niet te reageren

Als het nodig is iemand te helpen

Als het nodig is iemand nu niet te helpen

Als het nodig is na te gaan waar je gevoel vandaan komt

Als het nodig is hard te zijn

Als het nodig is keihard te zijn

 

Doe je dat dan ook?

 

 

Ego ontwikkeling als voorwaarde voor teamwork

Ego’s doen niet wat nodig is maar wat henzelf het beste uitkomt. Daarmee komen ze niet uit hun komfortzone, veranderen niet en leren niet. Dat laatste is niet helemaal waar. Ego’s zijn extreem creatief in het vinden van manieren en smoesjes om ‘het’ maar niet aan te hoeven gaan. Een ego dat harde waarden aanhangt vindt altijd wel een argument om niet ‘zacht’ te hoeven zijn en andersom. Ego ontwikkeling leidt tot meer inclusiviteit, meer mededogen en wijzere besluiten en daardoor tot minder onbedoelde en ongewenste bij-effecten.

 

Wat als de ego’s belangrijker zijn dan het gemeenschappelijke doel?

Als het gemeenschappelijke doel op de achtergrond verdwijnt en ego-dingetjes de hoofdtoon voeren ontstaan patronen die het team weerhouden te doen wat nodig is. Het team ontbeert de vaardigheid en zelfs de mogelijkheid zichzelf aan de haren uit het moeras te trekken. Ego-ontwikkeling is dus een essentiële voorwaarde voor zelfsturing!

 

Delphi Mindconnection helpt je hierbij.

Als je op zoek bent naar manieren om je ego te ontwikkelen of de samenwerking te verbeteren, kijk dan eens op de volgende pagina’s:

Kern van Mindconnection voor persoonlijke ontwikkeling op dit gebied

Teamontwikkeling voor in-company teamtraining

Congruentiemanager voor leidinggeven aan dit soort ontwikkelingen

 

Deel dit artikel via de social media: