Aan de perfecte perfectionist.

Perfectionisme is een kwaliteit. En ik hoor regelmatig mensen met trots zeggen dat ze ‘een perfectionist’ zijn.
Maar waarom hebben de meeste perfectionisten dan last van stress en geven ze de mensen in hun omgeving dan vaak het gevoel dat ze niet goed genoeg?
Wat nou kernkwaliteit? Ik durf te zeggen dat perfectionisme hooghartig is en lijdt tot stress.

Hooghartig omdat een kenmerk van perfectionisme is dat ze de topprestatie van zichzelf eisen, maar niet van de ander. Alsof ze zelf wel aan de eis kunnen voldoen….

Ik coach mensen op stress-en emotiemanagement. En het grootste deel van mijn cliënten noemt zichzelf perfectionistisch. Ze zien zelf ook de relatie tussen het stressniveau wat ze ervaren en hun perfectionisme. De bereidheid om er wat aan te doen is er ook.
Maar de overtuiging: ‘Zo ben ik nu eenmaal’ kan in de weg staan.

Perfectionisme is niet aangeboren. Alsof je al als baby bezig bent met het vol poepen van je luier en tegelijkertijd je best doet er geen geluid bij te maken. Nee hoor, als baby krijs je ook gewoon ongegeneerd om een flesje en ben je echt niet bezig hoe je gezicht er op dat moment uitziet.

Herken jij jezelf hierin?
Je taalgebruik: ‘Ik moet….’, ‘wacht nog even, het is bijna af’, ‘ik kan het beter allemaal zelf doen’.
Veel voorkomend gedrag: lastig werk uitstellen, lang voorbereiden, dubbeldubbelchecken, en bevestiging zoeken bij een ander….wat je dan toch niet gelooft.

Vier soorten perfectionisme:

De inferieure perfectionist onder ons lijdt onder de gedachten dat ze zelf sowieso niet goed genoeg zijn, maar doen en alles aan om dat moment van ontmaskering uit te stellen door van zichzelf te eisen dat ze alles 100% goed doen. In hun beleving moeten ze iets compenseren.

De superieure perfectionist denkt dat er van hem alleen maar zaken worden verwacht die ver boven het gemiddelde liggen. Ze hebben vaak boven gemiddelde prestaties geleverd, dit niveau is dan de norm geworden. Dit moet in hun ogen volgehouden worden want fouten maken zou fataal zijn. Hoe langer de fouten uitblijven, hoe groter de angst ervoor. Ze hebben tenslotte nog niet ervaren dat je een fout gewoon overleeft.

De duikperfectionist vermijdt situaties waarin ze mogelijk niet 100% kunnen presteren. Ze doen het goed, of ze doen het niet. Wat er meestal toe lijdt dat ze het niet doen. En blijven bijvoorbeeld hangen in een baan waarvoor ze ver overgekwalificeerd zijn.

En dan is er de beginnersperfectionist. Deze perfectionist stelt de eis aan zichzelf dat als ze iets nieuws doen dat ze dit meteen goed moeten kunnen.

Onderzoek wijst uit dat veel jongeren last hebben van stress. Het gevoel hebben dat je je moet bewijzen en fouten maken een belemmering is voor je verdere carrière helpt niet.
Is het logisch dat je geen fouten maakt in je eerste baan?

Het overdrijven is de bottleneck

Er is niks mis met het streven de dingen zo goed mogelijk te doen. Fouten maken vindt niemand leuk. Maar het gaat te ver van jezelf te eisen dat je onfeilbaar bent. En dat je jezelf als mens compleet veroordeelt als je een fout maakt.

Een oefening

Durf je jezelf uit te dagen om eens te ervaren dat je nog steeds staat ook al maak je een fout?
Neem eens een beslissing op basis wat er als eerste in je op komt. En verstuur eens e-mails uit zonder deze gedubbeldubbelcheckt te hebben.

Roept dit een gevoel van angst bij je op? Prima, adem dat gevoel in en op je uitademing laat je de stress van je gevoel los.

En natuurlijk…ik heb ook even diep geademd alvorens ik deze blog plaatste.

Is stress of perfectionisme een thema bij jou of jouw organisatie? Wil je het aanpakken? Neem dan contact op met Seline Huisman

Je kunt ook verder lezen over onze open training Sterker tegen Stress.